اختلال یادگیری در کودکان مشکلی است که بر نحوه دریافت و پردازش اطلاعات فرد تأثیر می گذارد. اصلی ترین دسته بندی مربوط به اختلال یادگیری در کودکان شامل سه مورد زیر است :
- اختلال درخواندن
- اختلال در نوشتن
- اختلال در انجام عملیات ریاضی
اختلالات یادگیری به آن دسته از اختلالاتی گفته می شود که فرد در زمینه خواندن، نوشتن و املا، عملیات ریاضی و هماهنگی بین حرکات دچار مشکل در عملکرد باشد. اختلال یادگیری در کودکان معمولا قبل از سن مدرسه تشخیص داده نمی شود ولی با ورود کودک به مدرسه و آغاز تکالیف درسی اختلال خود را نشان می دهد. البته گاهی اوقات برخی کودکان دیرتر از همسن و سالان خود تکالیف درسی را فرا می گیرند و والدین نباید نگران باشند. ولی در صورتی که ناتوانی یادگیری در کودک با گذشت یک نیمسال تحصیلی ادامه یابد، باید برای تشخیص قطعی و درمان نزد پزشک مراجعه کنند.
اختلال یادگیری در کودکان شایع است. بین ۸ تا ۱۰ درصد از کودکان زیر ۱۸ سال ممکن است نوعی از ناتوانی یادگیری داشته باشند.
اختلال یادگیری در کودکان هیچ ارتباطی با میزان هوش فرد ندارد. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری دارای هوش طبیعی هستند. در عوض ، یک کودک مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است در درک کردن و دیدن و شنیدن محرک های گوناگون متفاوت از افراد همسن و سال خود عمل کند. افراد مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است در کارهای ساده ای مثل نشستن سر کلاس درس یا حتی در آزمون ها و امتحانات عملکرد نامناسبی داشته باشند و در بسیاری از کارهای روزانه دچار اختلال شوند. اختلال یادگیری در کودکان منجر به اختلال عملکرد تحصیلی بارزی در بین آنها می شود ولی تکنیک هایی وجود دارد که فرایند یادگیری را برای این کودکان آسانتر می کند و به کودکان مبتلا به اختلال یادگیری کمک می کند تا راحت تر بتوانند با اختلالشان کنار بیایند.
انواع اصلی اختلالات یادگیری در کودکان عبارتند از:
۱- نارساخوانی یا دیسلکسیا : نارساخوانی بر نحوه پردازش زبان تأثیر می گذارد و می تواند خواندن و روخوانی را دشوار کند. همچنین می تواند باعث ایجاد مشکل در گرامر و درک مطلب شود. کودکان همچنین ممکن است در بیان خود به صورت کلامی و جمع کردن افکار در طول مکالمه دچار مشکل شوند. برخی از علایم نارساخوانی عبارتند از:
- عدم درک حروف،کلمات، جملات و پاراگراف ها
- وارونه خواندن کلمات
- اشتباه خواندن حروف مشابهی مثل ت و پ
- اختلال در درک مطلب
- اختلال در سرعت خواندن
- دامنه محدود واژگان و…
۲- دیسگرافیا یا نوشتار پریشی : نارسایی در نوشتن بر توانایی نوشتاری شخص تأثیر می گذارد. مبتلایان به دیس گرافیا ممکن است مشکلات مختلفی از جمله موارد زیر را داشته باشند:
- دست خط بد
- مشکل در نوشتن املا و انشا
- تکالیف ناقص
- کندی در انجام تکالیف
- مشکل در نوشتن حروف و جا دادن حروف در جملات و کلمات
- مشکل در شکل دادن به حروف برای آوردن روی کاغذ
- مشکل در سازماندهی اطلاعات ذهنی در نوشتن
۳- اختلال در عملیات ریاضی یا دیسکالکولیا : اختلالات ریاضی می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد و علائم متفاوتی از فرد به فرد دیگر داشته باشد. در کودکان کوچک ، ممکن است اختلال ریاضی شامل عدم توانایی در یادگیری اعداد، شمارش و شناسایی اعداد باشد. با بزرگ شدن کودک ، ممکن است در حل مسائل اصلی ریاضی یا به خاطر سپردن چیزهایی مانند جداول ضرب دچار مشکل شود. فرد مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است در سایر دروس عملکرد خوبی داشته باشد ولی در حل مسائل ریاضی از همسالان خود عقب بماند و ممکن است نتواند حتی مسایل ساده ریاضی را هم انجام دهد. برخی از مشکلات اختلال ریاضی عبارتند از:
- مشکل در به خاطر سپردن اعداد
- مشکل در سازماندهی اعداد
- مشکل در قواعد و عملیات ریاضی مثل جمع و تفریق، ضرب و تقسیم
- مشکل در استفاده از پول، ساعت و…
سایر اختلالات یادگیری عبارتند از :
۱- ناتوانی در هماهنگی مهارت حرکتی (دیسپراکسی): مشکل در دویدن، پریدن، نوشتن و مشکل در مهارت هایی که به هماهنگی چشم و دست نیاز دارند مثل مداد دست گرفتن، بستن بند کفش، بستن دکمه پیراهن و…
۲- ناتوانی در یادگیری زبان یا آفازی: مشکل در توانایی تولید زبان شفاهی، اختلال در مهارت گفتاری و حرف زدن، ناتوانی در درک معنی کلمات.
۳- اختلال در پردازش شنوایی: مشکل در تشخیص اصوات شنیده شده، مشکل در تمییز صداها از صدای پس زمینه، مشکل در دنبال کردن دستورالعمل گفتاری. مشکل در تفاوت بین کلمات شنیده شده.
۴- اختلال در پردازش بینایی: مشکل در درک معنایی، مشکل در اطلاعات دیداری، مشکل در فهم نمادها، عکس ها، جدول، نقشه و…
تشخیص اختلال یادگیری در کودکان:
تشخیص اختلال یادگیری در کودکان ممکن است کار آسانی نباشد زیرا همه علائم متناسب برای کودکان تمام سنین نیست. اختلال یادگیری در کودکان چیزی فراتر از شکایت مکرر از مشق نوشتن یا عدم تمایل به مدرسه رفتن است. علاوه بر این بسیاری از کودکان ممکن است ناتوانی یادگیری و نارضایتی معلمان را از والدین پنهان کنند. برخی از علایم بارز اختلال یادگیری در کودکان عبارتند از :
- کند خوانی و ناتوانی در روخوانی
- تلاش زیاد برای خواندن متن
- عدم درک مطالب خوانده شده
- تلفظ نادرست کلمات
- خطای دستوری
- اختلال چشمگیر در تحصیل
- مشکل در محاسبات
- مشکل در یافتن واژه مناسب
- مشکل در یادگیری حروف، اعداد، اشکال و رنگها
- مشکل در پیگیری و اجرای دستورالعمل ها
- مشکل در کارکردن با زیپ، دکمه، بندکفش و..
- سردرگمی در خواندن کلمات ساده
- اجتناب از روخوانی با صدای بلند
- دست خط بد
- مشکل در نوشتن املا و انشا
برای تشخیص اختلال یادگیری در کودکان باید علایم در طی ۶ ماه وجود داشته باشند. اختلال یادگیری در کودکان باعث می شود کودک از نظر تحصیلی از هم و سال های خود عقب تر بماند.
اگر به اختلال یادگیری شک دارید ، در مورد ارزیابی فرزندتان با پزشک متخصص اطفال یا معلم خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد قبل از تشخیص قطعی ، چندین متخصص را ببینید. این متخصصان ممکن است بسته به مشکلی که کودک شما دارد ، شامل یک روانشناس بالینی ، یک روانشناس مدرسه ، یک روانشناس رشد ، یک متخصص کاردرمانی یا گفتاردرمانگر باشد. آنها تست ها و ارزیابی های متنوعی را انجام می دهند تا به مشکل اصلی برسند. برای تشخیص اختلال یادگیری در کودکان باید فاکتورهای شناختی، رفتاری، فیزیکی، عوامل محیطی و… بررسی شوند.
تشخیص زودرس اختلال یادگیری در کودکان:
دانستن علائم اولیه ناتوانی در یادگیری می تواند به والدین کمک کند تا کودک خود را در سریع ترین زمان ممکن کمک کنند. به همین دلیل توجه به نقاط عطف رشد فرزندتان بسیار مهم است. تأخیرهایی مانند دیر راه رفتن یا مشکل در صحبت کردن یا مشکل در معاشرت می تواند نشانه اختلال یادگیری در کودکان نوپا و پیش دبستانی باشد.
درمان اختلالات یادگیری:
آموزش ویژه، رایج ترین درمان اختلالات یادگیری در کودکان است. پس از انجام ارزیابی برای مشخص کردن مشکل کودک شما ، تیمی از مربیان ویژه برای کودک شما یک برنامه آموزشی جداگانه ایجاد می کنند که مشخص می کند چه خدمات ویژه ای برای پیشرفت در مدرسه نیاز دارد. سپس مربیان ویژه به فرزند شما کمک می کنند تا نقاط قوت خود را تقویت کند و راه هایی را برای جبران نقاط ضعف خود به او یاد می دهند.
بسیاری از منابع خارج از سیستم مدارس دولتی نیز موجود است ، از جمله:
- مدارس خصوصی که در درمان کودکان دارای ناتوانی در یادگیری تخصص دارند
- برنامه های بعد از مدرسه برای کودکان دارای ناتوانی در یادگیری
- خدمات آموزش و درمان در منزل
یک ناتوانی در یادگیری نباید به عنوان یک سد راه موفقیت باشد. با ابزار مناسب ، افراد دارای ناتوانی در یادگیری می توانند بر هر چالشی غلبه کنند.
والدین کودکان مبتلا به اختلال یادگیری چه باید بکنند:
بعد از تشخیص اختلال کودک، برای درمان روش های مختلفی بکار گرفته می شود برای مثال ممکن است عوامل محیطی را به گونه ای تغییر دهند تا توان یادگیری کودک افزایش یابد مثل انجام بازی های مختلف، حل معما، انجام تمرینات گوناگون و…
درمان دارویی ممکن است شامل تجویز ویتامین ها باشد و گاهی در صورت نیاز نوروفیدبک.
فهمیدن اینکه فرزند شما دارای یک ناتوانی در یادگیری است می تواند ناراحت کننده باشد. بسیاری از والدین فرایند تشخیص ناتوانی یادگیری را بسیار ناامید کننده می دانند ، و پس از تشخیص این بیماری ، با مشکل روبرو می شوند و نمی دانند چگونه باید به فرزند خود کمک کنند.
بهترین کاری که می توانید به عنوان والدین انجام دهید ، صرفاً دوست داشتن و حمایت از فرزندتان است. این نکات همچنین می تواند به شما در کمک به فرزندتان کمک کند:
۱- درباره اختلال یادگیری در کودکان اطلاعت کامل کسب کنید: تمام حقایق مربوط به ناتوانی یادگیری فرزندتان و تأثیر آن بر روند یادگیری را دریافت کنید.
۲- از فرزند خود حمایت کنید و پشتیبان او باشید: با مدرسه فرزند خود همکاری کنید تا یک برنامه آموزش فردی را تهیه کنید. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خنگ و تنبل نیستند آنها فقط نیاز به آموزش خاص و ویژه دارند که والدین و معلمان باید این برنامه آموزشی ویژه را در مدرسه و خانه تدارک ببینند. سعی نکنید کودک را تنبیه کنید یا او را وادار کنید که به زور تکالیف را درست انجام دهد. همواره پشتیبان کودکتان باشید و حمایتش کنید.
۳- اطمینان حاصل کنید که فرزند شما عادتهای سالم داشته باشد: کودکی که شبها به موقع به خواب می رود ، برنامه غذایی متعادل دارد و ورزش زیادی می کند ، چنین کودکی از نظر روحی و جسمی سالم است. برای کمک به کودک مبتلا به اختلال یادگیری به سلامت جسم و روح او توجه داشته باشید.
۴- به روحیه فرزندتان توجه کنید: ناتوانی های یادگیری می تواند برای عزت نفس کودک بد باشد. مراقب علائم افسردگی مانند بی ثباتی خلقی ، تغییر در خواب یا اشتها یا از دست دادن علاقه به فعالیتهای معمول باشید.
۵- توانایی های کودک را تقویت کنید: اگرچه کودک شما به اختلال یادگیری مبتلاست اما نباید توانایی های دیگر کودک را نادیده بگیرید .برای تقویت عزت نفس کودک به علایق و استعدادهای کودکتان توجه نشان دهید و به فرزند خود کمک کنید در زمینه هایی که به آنها علاقه دارد پیشرفت کند.
مقالات مرتبط :
مرکز مشاوره تلفنی «پیام مشاور» این امکان را برای شما فراهم کرده تا بدون حضور فیزیکی و از سراسر کشور با متخصصین روانشناس در ارتباط بوده و سوالات خود را بپرسید. برای این کار از تلفن ثابت بدون گرفتن کد با شماره ۹۰۹۹۰۷۲۰۲۶ تماس بگیرید. همکاران ما از ۸ صبح تا ۱۲ شب حتی ایام تعطیل پاسخگوی شما هستند.
۲ دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
امتیاز بینندگان:5 ستاره
امتیاز بینندگان:5 ستاره