علت های خود ارضایی کودک و راه درمان آن

خود ارضایی کودک

علت خود ارضایی کودک در سنین ابتدایی رشد :

کودکان در سنین نوپایی در مورد اعضای بدن و کاربرد و شناسایی اعضای بدن کنجکاوی خاصی را نشان می دهند و معمولا در این جست و جو ها با لمس قسمت خاص بدن متوجه نوعی لذت می شوند و پس از کشف این موضوع ممکن است خود را با دست یا شی لمس کنند و یا حرکاتی مثل خوابیدن و بازی کردن با پتو،  به روی شکم خوابیدن و خود را به شی نرم مانند پتو یا عروسک مالیدن را انجام دهند. معمولا در سنین پایین والدین پسرها را در حالت کشیدن آلت و دختربچه ها را در حال مالیدن ناحیه تناسلی غافلگیر می کنند که اغلب احساس خوبی از این مالش به آنها دست می دهد. در این سنین اینگونه رفتارها برای کودک طبیعی به نظر می آید.
در سنین ۲ تا ۵ سالگی کودک این رفتار را در انظار و در جمع نیز انجام می دهد که می تواند نشان دهنده این مطلب باشد که کودک متوجه خطا بودن رفتار خود نیست به همین دلیل در کنار والدین نیز این رفتار را از خود نشان می دهد. در این سنین زمانی که کودک مرتکب چنین رفتاری می شود معمولا والدین کودک را به صورت های مختلف از این مسئله نهی می کنند ولی باید توجه داشت که این رفتار نباید با تنبیه و یا بیان سرزنش به کودک انجام شود زیرا ممکن است باعث مخفی کردن رفتار از طرف کودک شود. سوالات بیشماری در مورد علتهای به وجود آمدن این رفتار بی پاسخ مانده است ولی باید در نظر داشت که این رفتار در سنین پایین بی ضرر می باشد ولی نباید برای کودک به یک عادت تبدیل شود.
در سنین ۶ تا ۹ سالگی به مرور تمایل به این رفتار کاهش می یابد اما اگر همچنین به صورت یک عادت برای کودک شما تبدیل شده است بایستی با یک مشاوره مشورت کنید تا متوجه دلیل این رفتار شوید و با شیوه های ترک این عادت برای کودک آشنا شوید. توجه داشته باشید که اگر در این سنین هنوز تمایل به خود ارضایی در کودک وجود دارد احتمال اینکه کودک دچار یک سری مشکلات فکری و احساسی جدی باشد افزایش می یابد و بسیاری از محققان بر این عقیده اند که اگر کودکی در معرض یک سری رفتارهای غیر معمول جنسی قرار دارد مطمئنا این رفتارها دلایل روانشناختی متفاوتی می تواند داشته باشد که بهتر است مسئله توسط یک متخصص پیگیری شود.

اگر کودک شما در این سنین خود ارضایی را همچنان انجام می دهد باید به نکات زیر توجه نمایید:

اولین مسئله ای که باید بررسی شود این است که آیا والدین تعلیمات خاصی در خصوص مسئله خودارضایی به کودک خود داده اند و در جهت ترک این رفتار کودک تلاشی انجام داده اند یا نه؟
آیا سن تقویمی کودک با سن رشدی و عقلی کودک همراه است؟ متاسفانه امروزه به دلیل نوع رسانه ها و در اختیار قرار گرفتن اطلاعات زیادی که در محیط و در جامعه کنونی وجود دارد برخی از کودکان مسائلی را زودتر از سن خود درک می کنند و متوجه مسائل جنسی می شوند و یکی از معضلات والدین نوع ارتباط کودک با حقایقی است که مناسب سن و ذهن کودک نیست. همچنین نوع خوراک و مواد غذایی مصرفی و عوامل دیگر منجر به بلوغ پیش رس در کودکان می شود که این امر در خود ارضایی کودکان نقش مهمی بازی می کند.
مسئله دیگری که باید بررسی شود این مسئله است که آیا کودک مستعد رفتارهای وسواسی و یا اضطرابی می باشد و یا دلیلی مبنی بر درک نکردن هشدارهای والدین برای کودک وجود دارد؟ و یا اینکه جایگاه تربیتی والدین درباره کودک چگونه است؟ و اینکه والدین توانایی برقراری ارتباط و گفتگو با کودک خود را در زمینه های جنسی دارا می باشند؟
اگر خودارضایی کودک در سنین نامتناسب هنوز اتفاق می افتد پزشک باید مسئله را پیگیری کند و از جهت های مختلف بررسی شود. اگر خود ارضایی کودک به واسطه استرس و از بین بردن احساسات منفی بود بهتر است با کمک یک روانشناس رفتارهای جایگزین برای از بین رفتن احساسات منفی را به کودک آموزش دهید مثل صحبت کردن درباره آن مسئله یا بروز عصبانیت به شکلی معقول.
اگر این رفتار کودک بیشتر ناشی از یک عادت روزمره است بهتر است که کودک را سرگرم کرده و با انجام فعالیت های جالب و سرگرم کننده افکار کودک را به سمت مسائل دیگر سوق دهید.

موقعیت هایی که کودکان بیشتر اینگونه رفتارها را انجام می دهند :

توجه داشته باشید که کودکان در مواقعی مانند تماشای تلویزیون یا زمانی که خسته است یا خواب آلوده و یا تحت فشار قرار دارد این اتفاق رخ می دهد. زمانی که کودک مشغول چنین رفتاری است بسیار مبهوت و در خود فرو رفته  و یا مانند زمانی است که بسیار خسته است و نیاز به استراحت دارد و یا به نظر می آید مانند زمانی که کودک پستانک می مکد یا ناخن می جود دقیقا در چنین شرایطی هم کودک بر افروخته و مشغول به نظر می آید.

دلایل وجود خود ارضایی کودک :

یک مسئله دیگر که در این مورد باید بررسی شود احتمال وجود عفونت در دستگاه تناسلی کودک است چرا که عفونت باعث ایجاد تحریک درد و یا خارش در این نواحی می شود و می تواند یکی از دلایل بروز چنین رفتاری از سمت کودک باشد.
در سنین ۶ تا ۹ سالگی این عادت در کودک معمولا ترک می شود ولی در مواقع فشار روحی یا مشکلات خانوادگی ممکن است کودک برای تحمل ناراحتی و فشاری که بر خود احساس می کند این کار را انجام دهد ولی بر اساس نهی شدن های مکرر و ملاحظات رفتاری در این سنین بیشتر مخفیانه این رفتار صورت می گیرد.
در سنین بلوغ به دلیل تغییر هورمون ها و ایجاد تغییرات در اندام کودک و جهش نیازهای جنسی رفتارهای خود ارضایی در نوجوان به صورت پدیده ای عمومی تبدیل می شود. البته شایان ذکر است که حتی در این سنین افراط در این رفتار باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای نوجوان خواهد شد. و البته قبل از رسیدن کودک به سنین نوجوانی والدین باید درباره مسائل جنسی و رعایت نکات بهداشتی درباره اینگونه مسائل و همچنین خطرات و نگرانی هایی که ممکن است نوجوان در ذهن خود درگیر آنها باشد با کودک و نوجوان صحبت کنند. توصیه می شود که قبل از شروع صحبت والدین درباره چگونگی و محتوای این صحبت با یک روانشناس مشورت نمایند و بهتر است که والد هم جنس با کودک صحبت کند.

پیگیری بیشتر علل خود ارضایی کودک :

اگر کودک خود را در حین چنین رفتاری مشاهده کردید سعی نکنید او را تنبیه کنید و یا اینکه به او بگویید کاری کثیف انجام داده است، و یا او را وادار کنید که دستان خود را بشوید و گونه ای رفتار کنید که دستگاه تناسلی کودک عضوی اضافی و یا حتی آلوده است بلکه باید در سنین پایین حواس کودک را به مسئله ای دیگر جلب نمایید. و البته این مسئله را پیگیری کنید زیرا خود ارضایی کودک در سنین پایین نشان دهنده آسیب جدی رفتاری نیست و بابت این رفتار نگران نباشید ولی اگر در بعد از سنین ۵ تا ۶ سالگی همچنین این رفتار ادامه داشت باید بررسی بیشتر صورت بگیرد.

در مورد خود ارضایی کودک به نکات زیر توجه کنید :

اگر کودک را در حین چنین رفتاری مشاهده کردید با او رفتار تندی نداشته باشید و در مورد رفتارش او را مورد سرزنش قرار ندهید و از وی درباره این موضوع سوالات پی در پی نپرسید یا اینکه مسئله را با نوع رفتارتان بغرنج نشان ندهید.
سعی کنید بیشتر با کودک خود ارتباط لمسی داشته باشید یعنی در طول روز بیشتر کودک را در آغوش بگیرید یا نوازشش کنید و مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی با شما تماس جسمی دارد و به اندازه کافی عاطفه از جانب شما دریافت می کند. زیرا تحقیقات نشان داده اند که کودکانی که تمایل به خود ارضایی دارند اغلب از لحاظ توجه و ارتباط فیزیکی با والدین خود احساس خلا می کنند و نیاز بیشتری به محبت از سوی والدین دارند.
در مواقعی که کودک چنین رفتاری را انجام می دهد سعی کنید توجه کودک را به مسائل دیگری جلب کنید و یا از طریق بازی های متفاوت و سرگرم کردن کودک به رفتارهای هیجانی و یا صحبت کردن درباره مسائلی که برای کودک جذاب به نظر می رسد می توانید او را از این کار منصرف کنید و با مداومت در این رفتار این عادت را کم رنگ کرده و به مرور زمان از بین ببرید.

راه های پیشگیری از خودارضایی کودک :

۱_ رختخواب کودکان به خصوص پسرها و دخترها از یکدیگر جدا باشد حتی اگر خواهر و برادر هستند زیرا اغلب دیده شده که کودکان به دلیل کنجکاوی و بازیگوشی در رختخواب امکان دارد بازی هایی انجام دهند و ناخودآگاه پی به یک سری لذت های جنسی ببرند و این رفتار را با کودک دیگری که در رختخواب است به مشارکت بگذارند.
۲_ تا زمانی که کودک کاملا احساس خستگی نمی کند به رختخواب نرود و به محض بیدار شدن از رختخواب بیرون بیاید.
۳_ سعی کنید کودکان را کمتر در معرض مسائل اضطراب آور قرار دهید به طور مثال اگر کودکی از ارتباط با جامعه و افراد غریبه واهمه دارد شما نباید کودک را مجبور کنید که با افراد ارتباط بگیرند و دائما در جمع به او گوش زد کنید که سلام کند زیرا فقط این رفتار شما باعث می شود کودک بیشتر احساس اضطراب کند و بعدا به خاطر رسیدن به آرامش به هر روشی متوسل شود.
۴_ لباس های نامناسبی که تنگ یا بسیار نرم هستند برای کودک استفاده نشود و در کودکانی که رفتارهای خود ارضایی دارند سعی کنید از لباسهای پوشیده استفاده کنید
۵_ مراقب فیلم هایی که کودک میبیند باشید و سعی کنید برنامه هایی که نوع پوشش در آن فیلم مناسب کودک نیست از دیدن این گونه فیلمها در زمانی که کودک حضور دارد خود داری کنید.
۶_ قبل از خواب به کودک بگویید که دستشویی برود زیرا پر بودن مثانه یکی از دلایل تحریک کودک است.
۷_ ضربه های مکرر به کفل کودک نزنید بسیاری از والدین برای تنبیه و یا حتی شوخی ضربه هایی به کفل کودک می زنند که در صورت تکرار این رفتار و به خاطر نزدیک بودن به دستگاه تناسلی امکان تحریک جنسی کودک در این شرایط زیاد است.
۸_  در مورد خود ارضایی کودک می توان گفت به هیچ عنوان کودک نباید متوجه رفتارهای جنسی والدین شوند حتی شنیدن صدای نفس والدین در این موقع ممکن است مشکلات رفتاری برای کودک ایجاد کند.
توجه داشته باشید که بعد از ۳ سالگی کودک با والد جنس مخالف خود نباید به حمام برود ولی اگر به دلایلی مجبود به این کار هستید والد باید لباس مناسب به تن داشته باشد.
۹_ استفاده از شیرهای پرفشار در دستشویی مناسب نیست. و توجه داشته باشید که استفاده صحیح از دستشویی و نوع شستن دستگاه تناسلی را به کودک آموزش دهید.
۱۰_ سعی کنید کودک و حتی نوجوان فعالیت فیزیکی و جسمانی زیادی داشته باشد زیرا این فعالیت ها باعث کمتر شدن تنش ها و از بین رفتن رفتارهای جنسی می شود. و از جهت دیگر به خاطر خستگی راحتر در رختخواب به خواب می روند و همین طور از لحاظ زمانی به خاطر پر بودن اوقات فراغت احتمال جست و جوی نوجوان به دنبال مسائل سرگرم کننده کمتر می شود و زمان کمتری برای مسائل جنسی خواهد داشت.
۱۱_ در شست و شوی ناحیه تناسلی کودک توجه ویژه داشته باشید که حرکت دست نباید به صورت مالشی باشد و کودکانی که هنوز توانایی شستن خود را ندارند والدین باید کمال توجه را داشته باشند.
۱۲_ به هیچ عنوان در مواقعی که کودک چنین رفتاری از خود نشان می دهد او را تنبیه نکنید یا اینکه او را مورد سرزنش قرار ندهید و سعی نکنید به این کار القاب کثیف و آلوده یا گناه دهید و کودک را در چنین مواقعی ملامت نکنید و حس گناه را به کودک منتقل نکنید.
۱۳_ در زمان کودکی یعنی در سنین ۶ تا ۷ سالگی باید به کودک آموخت که نواحی تناسلی یک فضای خصوصی است و کسی اجازه ندارد به این نقاط از بدن دست بزند و حتی نگاه کند. و اگر شخصی به این رفتار اصرار دارد کودک باید سریعا والدین خود را مطلع کند.

شما می توانید برای آگاهی بیشتر با مشاوره تلفنی علت های خود ارضایی کودک مرکز مشاوره تلفنی پیام مشاور همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب با تلفن ثابت با شماره ۲۰۲۶ ۹۰۷ ۹۰۹  بدون گرفتن کد و صفر تماس حاصل نمایید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اینکه استمنا یا خود ارضایی کودک چیست و از چه سنی شروع می شود؟ به سایت پارسینه مراجعه کنید.

مطلب پیشنهادی مرتبط : پاسخ به سوالات جنسیتی کودکان